خلاصه‌ای از تاریخچه فناوری بلوتوث از ابتدا تاکنون

اگر به گذشته نگاه کنید قطعاً متوجه خواهید شد که آن زمان خبری از فناوری‌های خفن (!) امروزی مانند Thunderbolt 4، درگاه PCIe 4.0 یا مواردی شبه به این نبود. در نتیجه، سال‌ها طول کشید تا درگاه USB جایگزین اتصالات خاص گوشی‌های همراه اولیه شود. با این حال، سال‌ها قبل از اینکه USB به یک استاندارد تبدیل شود، سازندگان در محصولات خود از فناوری دیگری برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کردند که حتی برای استفاده از آن به هیچ گونه سیمی احتیاج نبود، نام این فناوری بلوتوث بود!

فناوری بلوتوث توسط کمپانی اریکسون در دهه 1990 ساخته شد. این اسم در واقع برگرفته از نام پادشاه دانمارکی قرن دهم، یعنی هارالد «بلوتوث» گورمسون گرفته شده است که در زمان خود توانست دانمارک و نروژ را با یکدیگر متحد کند. لوگوی بلوتوث ترکیبی از نمادهای ᚼ و ᛒ است که حروف اول اسم هارالد نیز هستند.

از مادون قرمز تا بلوتوث

این نام (که در واقع توسط یکی از مهندسان Intel پیشنهاد شده) نشان دهنده بلند پروازی بلوتوث برای تبدیل شدن به یک استاندارد برای انواع دستگاه‌های الکترونیکی، تلفن، کامیپوتر و لوازم جانبی مختلف است. پیش از روی کار آمدن بلوتوث، برای انتقال داده گزینه بی سیم دیگری به اسم مادون قرمز (Infrared) در دسترس وجود داشت اما این فناوری از محدودیت و مشکلاتی هم رنج می‌برد که به عنوان مثال، در زمان انتقال داده سنسور مادون قرمز دو دستگاه باید در کنار یکدیگر قرار می‌گرفتند تا عملیات با موفقیت انجام شود.

با روی کار آمدن بلوتوث مشکل مسافت و دامنه انتقال داده تا حدودی حل شد و در آن زمان بلوتوث قادر بود در محدوده 10 متر (30 فوت) کار کند که باز هم فاصله زیادی به حساب نمی‌آمد و حتی سرعت نسخه 1.0 آن حداکثر به 721 کیلوبیت بر ثانیه می‌رسید که چندان قابل توجه نبود.

سرانجام در سال 2000 گوشی T36 شرکت اریکسون مجهز به فناوری بلوتوث به همگان معرفی شد ولی طولی نکشید که فرآیند ساخت آن کنسل شد و هیچ وقت به بازار عرضه نشد. اما، در سال 2001 سرانجام شاهد اولین گوشی مجهز به فناوری بلوتوث بودیم، این گوشی T39 نام داشت که باز هم متعلق به شرکت اریکسون بود. در همان سال، شرکت IBM لپ تاپ‌ ThinkPad A30 را با اتصال بلوتوث داخلی معرفی کرد و از همین سال بود که امکان همگام سازی بین گوشی و کامپیوتر بصورت بی سیم امکان پذیر شد.

اولین لوازم جانبی بلوتوثی

اولین وسیله جانبی مجهز به بلوتوث یک هدست بی سیم بود که از آن در سال 1999 رونمایی شد و حتی موفق به دریافت جایزه «Best of Show Technology Award» رویداد COMDEX نیز شد. در همان برهه زمانی و همه گیرتر شدن استفاده از تلفن همراه، بسیاری از کشورهای جهان مقررات و جریمه‌هایی را برای استفاده از تلفن همراه در زمان رانندگی وضع کردند، به همین منظور سازنده به سراغ خلق این هدست رفت تا این مشکل را در زمان رانندگی حل کند.

به عنوان مثال، کشور انگلیس در دسامبر 2003 حداقل جریمه نقدی برای استفاده از تلفن در زمان رانندگی را 30 پوند اعلام کرد و حتی ممکن بود این مبلع تا 1000 پوند هم برسد. همچنین، این هدست از کیفیت صوتی مونو (Mono) برخوردار بود که چندان کیفیت مناسبی نداشت و بیشتر با هدف استفاده در زمان رانندگی تدارک دیده شده بود.

از اولین هدفون استریو تا موس و کیبود مجهز به بلوتوث

همچنین، اولین هدفون استریو در سال 2004 به بازار عرضه شد. این اتفاق دقیقاً یک سال پس از ورود اولین پخش کننده M3 مجهز به بلوتوث به بازار رخ داد. همچنین، در سال 1999 شاهد عرضه گوشی Benefone Esc به عنوان اولین تلفن مجهز به GPS داخلی بودیم، اما این ویژگی هم سال‌ها زمان برد تا به یک استاندارد در میان گوشی‌ها تبدیل شود.

در سال 2002، شرکتی به اسم Socket از اولین گیرنده GPS بلوتوثی مستقل خود رونمایی کرد که می‌توانست اطلاعات موقعیت مکانی مورد نظر را به تلفن همراه یا یک کامپیوتر جیبی ارسال کند. قیمت این محصول 450 دلار بود و از نظر ابعاد هم تقریباً به اندازه یک کامپیوتر جیبی بود. اولین موس، کیبورد و پرینترهای بلوتوثی نیز در اوایل دهه 2000 میلادی به بازار عرضه شدند و بیشتر برای کامپیوترهایی مناسب بودند که از کارت‌های اکسترنال یا دانگل USB استفاده می‌کردند.

پیش بسوی سرعت بالاتر

بلوتوث 2.0 در سال 2005 با EDR (نرخ داده پیشرفته) رونمایی شد که سرعت انتقال اطلاعات را تا 3 برابر بیشتر افزایش داد و در نهایت سرعت نسخه جدید این فناوری به 2.1 مگابیت رسید. این فناوری در زمان خود یک ویژگی اختیاری محسوب می‌شد و هنوز هم برای انتقال داده‌های حجیم گزینه خوبی به شمار نمی‌رفت. همچنین، لازم به ذکر است که این استاندارد جدید فاصله مجاز برای انتقال داده را به 30 متر (100 فوت) افزایش داد.

اما، پیشرفت واقعی در سال 2009 با معرفی بلوتوث 3.0 به وقوع پیوست، در آن زمان سرعت انتقال داده به 24 مگابیت بر ثانیه ارتقا یافت و در ادامه بلوتوث نسخه 4.0 یا همان بلوتوث کم انرژی در سال 2010 معرفی شد. البته نسخه 4.0 در واقع عضوی از خانواده بلوتوث به حساب نمی‌آید، این فناوری یک پروژه از شرکت نوکیا بود که تحت عنوان Wibree شناخته می‌شد، اما در نهایت به دلیل شباهت عملکرد آن در خانواده بلوتوث جای گرفت.

علاوه بر این، نسخه 4.0 از سرعت پایین‌تر 1 مگابیت بر ثانیه (در مقایسه با مدل‌های قبل) برخوردار بود، با این حال نسبت به نسخه‌های قبلی کم‌ مصرف‌تر بود و این امکان را فراهم می‌کرد تا در لوازم جانبی نظیر سنسورهای تناسب اندام، دستگاه‌های بهداشتی و مراقبتی و غیره مورد استفاده قرار بگیرد. این فناوری تا سال‌ها می‌تواند با یک باتری سکه‌ای در محصولات مختلف به فعالیت بپردازد.

افق‌های جدید

بلوتوث 4.0 همچنین دامنه عملکرد را به 100 متر (300 فوت) افزایش داد و میزان تأخیر را نیز بطور معمول تا حدی کاهش داد. این نسخه همچنین ویژگی Multipoint را ارائه می‌دهد که به کاربر این امکان را می‌داد تا  بصورت همزمان هدفون‌های بلوتوثی خود را به دو دستگاه مجزا (به عنوان مثال لپ تاپ و تلفن همراه) متصل کند.

سرانجام در سال 2016 شاهد عرضه جدیدترین نسخه این سری با اسم بلوتوث 5.0 بودیم که بطور قابل توجهی حداکثر فاصله پشتیبانی شده برای انتقال اطلاعات را بهبود بخشید و با حداکثر فاصله 240 متر (800 فوت) و برای استفاده در داخل خانه به 40 متر (130 فوت) افزایش یافت. از این فناوری جذاب حتی در بخش‌هایی که فکرش را هم نمی‌کنید مورد استفاده قرار می‌گیرد، به عنوان مثال یکی از کاربران چندی پیش موفق شد با متصل کردن Joy Con کنسول نینتندو سوئیچ به گوشی Galaxy توانست از آن به عنوان شاتر از راه دور استفاده کند.

سخن پایانی

تا سال 2003 حدود 1 میلیون دستگاه مجهز به فناوری بلوتوث در هر هفته روانه بازار می‌شد که در آن زمان موفقیت بزرگی برای این فناوری به حساب می‌آمد. این میزان در سال بعد به 3 میلیون نسخه در هفته رسید و سپس در سال 2005 به 5 میلیون نسخه در هفته افزایش یافت. تا سال 2006، یک میلیارد دستگاه مجهز به بلوتوث وجود داشت و تقریباً هر هفته 10 میلیون دستگاه جدید به این آمار اضافه می‌شد.

هنوز هیچ نشانه‌ای از بلوتوث 6.0 وجود ندارد، با این حال یک فناوری بی سیم جدید به اسم Ultra Wide Band یا UWB وجود دارد که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این فناوری از سرعت بالا (که بلوتوث سال‌ها پیش آن را رها کرده) و توانایی درک جهت اتصال دستگاه (مشابه کاری که بلوتوث هم انجام می‌دهد) برخوردار است. در حال حاضر، دو فناوری بلوتوث و UWB بطور مسالمت آمیزی در کنار هم به مسیر خود ادامه می‌دهند، اما در صورتی که یک روزی این دو فناوری مقابل یکدیگر قرار بگیرند نمی‌توان پیش‌بینی کرد چه اتفاقی رقم خواهد خورد.

فناوری بلوتوث بخش وسیعی از زندگی روزمره ما را پوشش می‌دهد، اما باید دید در آینده جایگزینی برای آن پیدا خواهد شد یا همچنان به حیات خود در محصولات مختلف ادامه خواهد داد؟ لطفاً نظرات خود را در این زمینه با ما به اشتراک بگذارید.